Η μελέτη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την Απασχόληση και τις Κοινωνικές Προοπτικές (Σεπτέμβριος) έχει συνδέσει οριστικά τις φθίνουσες τάσεις στο μερίδιο εισοδήματος της εργασίας στο συνολικό εισόδημα εντός των εθνών με τις τεχνολογικές προόδους — κυρίως την αυτοματοποίηση και την τεχνητή νοημοσύνη. Σε μια ανάλυση των τελευταίων δύο δεκαετιών, αναφέρει μια πτώση 1,6% στο παγκόσμιο μερίδιο εισοδήματος από την εργασία μεταξύ 2004-24. Το πιο δυσοίωνο, σχεδόν το 40% αυτής της μείωσης ήταν τα χρόνια της πανδημίας 2019-22 – μια πτώση που δεν έχει ανακτηθεί τα τελευταία δύο χρόνια. Το μερίδιο εισοδήματος από την εργασία είναι ένα μέτρο που χρησιμοποιείται ευρέως για την αξιολόγηση των εισοδηματικών ανισοτήτων εντός των οικονομιών. Η πτώση κατά 1,6% μπορεί να φαίνεται ασήμαντη, αλλά ανέρχεται σε 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια σε χαμένους μισθούς με σταθερή ισοτιμία αγοραστικής δύναμης, σε σχέση με το τι θα κέρδιζαν οι εργαζόμενοι αν το μερίδιο εισοδήματος από την εργασία ήταν σταθερό από το 2004. Τα 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια που χάθηκαν παγκοσμίως είναι περισσότερα από τα μισά Πρόβλεψη ονομαστικού ΑΕΠ της Ινδίας για το FY2023-24. Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης την έμφυλη πτυχή αυτής της ανισότητας. Το 2024, σχεδόν το ένα τρίτο των νέων γυναικών στον κόσμο (28,2%) δεν βρίσκονται σε απασχόληση, εκπαίδευση ή κατάρτιση, εκτιμά, δηλαδή διπλάσιο από αυτό των νέων ανδρών (13,1%). Αυτό είναι ανησυχητικό για τις αναπτυσσόμενες χώρες με αυξανόμενο πληθυσμό σε ηλικία εργασίας, καθώς υπογραμμίζει τις προκλήσεις στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Μάλιστα, μια άλλη έκθεση της ΔΟΕ για την κατάσταση της απασχόλησης στην Ινδία εκτιμά ότι το 83% των ανέργων της είναι νέοι. Αυτό σε συνδυασμό με τις πρόσφατες συνταγές της κυβέρνησης στον ιδιωτικό τομέα να επενδύσει σε απασχόληση έντασης εργασίας υποδηλώνει κρίση στην αύξηση των θέσεων εργασίας και αυξανόμενη ανισότητα, ακόμη και όταν αυξάνεται η παραγωγή και η παραγωγικότητα της εργασίας.
Αρκετές χώρες έχουν υποστηρίξει την ιδέα ενός καθολικού βασικού εισοδήματος (UBI), ή ενός ορόφου για να σταθεί, όπως το ονόμασαν οι οικονομολόγοι. Ένα δημοψήφισμα στην Ελβετία για το UBI ηττήθηκε το 2016, ενώ ο υποψήφιος των Δημοκρατικών και Αμερικανός επενδυτής τεχνολογίας Andrew Yang, στη ματαιωμένη προσφορά του το 2020 στον Λευκό Οίκο, ενσωμάτωσε ένα «Μέρισμα Ελευθερίας» 1.000 $ το μήνα για κάθε ενήλικο Αμερικανό. Ο αρχηγός του Κογκρέσου Ραχούλ Γκάντι έκανε επίσης μια πρόταση 12.000 ₹ το μήνα για κάθε οικογένεια, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας το 2019, αποκαλώντας την «τελική επίθεση στη φτώχεια». Αρκετές εκθέσεις του κλάδου αναφέρουν τη δημιουργία υψηλών αμειβόμενων θέσεων εργασίας λόγω της αυτοματοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης, για να αντιμετωπιστεί η θεωρία της ανάπτυξης της ανεργίας. Αλλά και πάλι, αυτό υπογραμμίζει μόνο μια επιτάχυνση των τάσεων εισοδηματικής ανισότητας. Πράγματι, με τα προφανή πλεονεκτήματα του αυτοματισμού και της τεχνητής νοημοσύνης να είναι μη αναστρέψιμα, ίσως ένας παγκόσμιος στόχος για ένα καθολικό βασικό εισόδημα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τον στόχο 10 της Βιώσιμης Ανάπτυξης ή τη μείωση της ανισότητας εντός και μεταξύ των χωρών. Είναι ίσως καιρός τα αναπτυσσόμενα έθνη όπως η Ινδία να εξετάσουν την επανεισαγωγή ενός φόρου κληρονομιάς ως μέτρο για την αποκατάσταση της ανισότητας του πλούτου.
Δημοσιεύθηκε – 6 Σεπτεμβρίου 2024 12:10 π.μ. IST
