Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει εκδώσει πολλές αποφάσεις με τις οποίες αναλαμβάνει την ακύρωση του περιφερειακού τμήματος του φόρου για τους υδρογονάνθρακες που ίσχυε μεταξύ 2013 και 2015. Οι δικαστές, όπως συνήθως μετά από απόφαση των ευρωπαϊκών δικαστηρίων, εφαρμόζουν την απόφαση του Λουξεμβούργου για το θέμα αυτό και κηρύσσει την ακυρότητα του φόρου που εφάρμοσαν οι αυτόνομες κοινότητες για πέντε χρόνια, αλλά και απευθύνεται σε ποιος μπορεί να ανακτήσει τα χρήματα που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως για αυτόν τον φόρο που κηρύχθηκε παράτυπος. Οι μεταφορικές εταιρίες, στις οποίες τελικά πέρασε ο φόρος από τις μεγάλες εταιρείες πετρελαιοειδών, μπορούν να προσφύγουν σε αστικές διαδικασίες ή να ζητήσουν την πατρική ευθύνη του Δημοσίου. Οι εταιρείες πετρελαίου από την πλευρά τους μπορούν να διεκδικήσουν απευθείας από την αυτόνομη κοινότητα στην οποία πλήρωσαν.
Το περιφερειακό τμήμα του φόρου καυσίμων ξεκίνησε από την κυβέρνηση του Mariano Rajoy και το PP το 2013 και ίσχυε μέχρι το 2018, όταν ενοποιήθηκε στον ίδιο ενιαίο συντελεστή για ολόκληρη την εθνική επικράτεια. Μια πενταετία κατά την οποία, σύμφωνα με διάφορους υπολογισμούς, οι αυτόνομες κοινότητες συγκέντρωσαν μεταξύ 5.000 και 6.500 εκατ. ευρώ. Ο φόρος στο αυτόνομο τμήμα του, σύμφωνα με όσα είπε φέτος το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι παράνομος.
Το τρίτο τμήμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου ήταν αρμόδιο για την εφαρμογή των αποτελεσμάτων αυτού του ψηφίσματος σε πολλές πρακτικές υποθέσεις. Τρεις αποφάσεις με τις οποίες όχι μόνο πιστοποιούν την παρανομία του περιφερειακού τμήματος του φόρου, όπως είπε το Λουξεμβούργο, αλλά και εξετάζουν ποιος μπορεί να ανακτήσει αυτά τα χρήματα και πώς μπορεί να το κάνει. Μελετώντας την περίπτωση μιας μεταφορικής εταιρείας – η οποία κατήγγειλε ότι οι πετρελαϊκές εταιρίες της είχαν μετακυλήσει τον φόρο κατά την πληρωμή της βενζίνης – και του ομίλου ΔΙΣΑ ειδικευμένου στη μεταφορά και διανομή καυσίμων.
Οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στην πράξη, ανοίγουν την πόρτα και στα δύο μέρη να απαιτήσουν την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων χρημάτων στις αυτόνομες κοινότητες. Στην περίπτωση των μεταφορικών εταιρειών, οι δικαστές θυμούνται ότι δεν έχουν το δικαίωμα να το κάνουν απευθείας ενώπιον του Δημοσίου Ταμείου, επειδή ο φόρος τους επιβλήθηκε κατά την πληρωμή της βενζίνης, δεν ήταν υποκείμενοι του φόρου. Η προσφεύγουσα εταιρεία, για παράδειγμα, πλήρωσε σχεδόν 64.000 ευρώ σε διάφορες εταιρείες πετρελαιοειδών για τις επιπτώσεις αυτού του φόρου.
Αυτές οι εταιρείες δεν μπορούν να διαμαρτυρηθούν απευθείας στο δημόσιο ταμείο, αλλά μπορούν να κινήσουν νομικές διαδικασίες ώστε οι εταιρείες πετρελαιοειδών που πέρασαν τον φόρο να τους επιστρέψουν τα χρήματα. Μέσω πολιτικής δικονομίας, εξηγεί το Ανώτατο Δικαστήριο. Και όπως είθισται σε περιπτώσεις που τα ευρωπαϊκά δικαστήρια ακυρώνουν φόρο, μέσω αξίωσης κληρονομικής ευθύνης από το νομοθετικό κράτος.
Αυτός είναι ο δρόμος που περιμένει τις εταιρείες μεταφορών που επί πέντε χρόνια είδαν πώς οι εταιρείες πετρελαίου αύξησαν τους λογαριασμούς τους για να περάσουν στο περιφερειακό τμήμα του φόρου. Όσον αφορά τις εταιρείες πετρελαιοειδών, το Ανώτατο Δικαστήριο κατανοεί ότι ήταν αυτές που βαρύνουν αρχικά τον φόρο και είναι αυτές που μπορούν να διεκδικήσουν άμεσα την επιστροφή του. Εφαρμόστηκε, λένε σε αυτές τις προτάσεις, στις φάσεις «παραγωγής και διανομής». Όχι στην κατανάλωση.
Οι φορολογούμενοι δικαιούνται, λέει το Ανώτατο Δικαστήριο, «να ζητήσουν από τη Διοίκηση την απόδοση αχρεωστήτως εισοδήματος, που προέρχεται από φόρο αντίθετο προς το δίκαιο της Ένωσης, μέσω της διόρθωσης των αντίστοιχων αυτοεκτιμήσεων». Και αυτή η υποχρέωση αντιστοιχεί στις αυτόνομες κοινότητες, ανεξάρτητα από την εσωτερική προσαρμογή που μπορεί να γίνει.
