Βάσιγκτων:
Η υπόσχεση του Ισραήλ να απαντήσει σε μια μαζική πυραυλική επίθεση από το Ιράν ώθησε τους διπλωμάτες να αναζητούν τρόπους για να αποτρέψουν έναν πλήρη περιφερειακό πόλεμο.
Το Γαλλικό Πρακτορείο μίλησε με πέντε ειδικούς για τους υπολογισμούς του Ιράν, τις επιλογές του Ισραήλ και τους φόβους για κλιμάκωση.
Γιατί το Ιράν διέταξε πυραυλική επίθεση;
Η Ισλαμική Δημοκρατία θεωρείται ότι έχει υποστεί μια σειρά από ταπεινώσεις που προκλήθηκαν από το Ισραήλ τον τελευταίο χρόνο, οι οποίες άφησαν τη στρατηγική της για τη δημιουργία συμμάχων σε όλη τη Μέση Ανατολή σε ρήξη.
Μια συμμαχία που υποστηρίζεται από το Ιράν, γνωστή ως «Άξονας της Αντίστασης» περιλαμβάνει την παλαιστινιακή ομάδα Χαμάς, τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, τους αντάρτες Χούτι της Υεμένης και άλλες σιίτες μουσουλμανικές ένοπλες ομάδες στο Ιράκ και τη Συρία.
Το Ισραήλ έχει ασκήσει επίθεση κατά της Χαμάς στη Γάζα από τον περασμένο Οκτώβριο, όταν η Χαμάς εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση, ενώ ο πολιτικός ηγέτης της οργάνωσης Ismail Haniyeh δολοφονήθηκε στην Τεχεράνη τον Ιούλιο.
Στον Λίβανο, οι εκρήξεις τηλεειδοποίησης και οι αεροπορικές επιδρομές έχουν αποδυναμώσει σοβαρά τη Χεζμπολάχ, ενώ ο ηγέτης της Χασάν Νασράλα σκοτώθηκε από ισραηλινό πύραυλο σε προάστιο της Βηρυτού την περασμένη εβδομάδα — μαζί με έναν Ιρανό στρατηγό.
Μετά από ένα ισραηλινό χτύπημα στο προξενείο του Ιράν στη συριακή πρωτεύουσα Δαμασκό τον Απρίλιο, η Τεχεράνη ανταπέδωσε για πρώτη φορά, εκτοξεύοντας 300 πυραύλους και drones στο εβραϊκό κράτος, σχεδόν όλοι αναχαιτίστηκαν.
Στην επίθεση της Τρίτης εκτοξεύτηκαν άλλοι 200 πύραυλοι, και πάλι με μικρή στρατιωτική επίδραση, που σημαίνει ότι ήταν σε μεγάλο βαθμό «συμβολικοί», σύμφωνα με τον Κ. Κάμπελ, βετεράνο των αμερικανικών στρατιωτικών πληροφοριών με ιστορικό εργασιών στο Ιράν.
«Όλα τα συστήματα αεράμυνας έχουν ένα σημείο κορεσμού και το Ιράν φαίνεται να έχει μείνει σκόπιμα κάτω από το σημείο κορεσμού της ισραηλινής αεράμυνας», είπε ο Κάμπελ στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Δεν νομίζω ότι το Ιράν θέλει έναν μεγάλο περιφερειακό πόλεμο», δήλωσε ο Jon Alterman, ειδικός στη Μέση Ανατολή στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσινγκτον.
Πώς μπορεί να αντιδράσει το Ισραήλ;
Ο James Demmin-De Lise, συγγραφέας και πολιτικός αναλυτής που έχει γράψει ένα βιβλίο για το Ισραήλ και τον αντισημιτισμό, είπε ότι πίστευε ότι το Ισραήλ θα επιδιώξει να κατακτήσει το πλεονέκτημά του.
«Το Ιράν έχει πλέον αποδυναμωθεί πλήρως, καθώς οι πληρεξούσιοί του έχουν αποδεκατιστεί», είπε, προβλέποντας μια «μάλλον δραματική αλλαγή ισχύος» με το Ισραήλ να κοιτάζει πιθανώς ακόμη και την αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη.
Ανώτερη ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε ότι υπάρχουν πραγματικοί φόβοι για «επέκταση της σύγκρουσης».
«Η ομάδα του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι λίγο ευφορική, πιστεύοντας ότι «έχουμε τον Νασράλα, θα αλλάξουμε τη Μέση Ανατολή», είπε η πηγή.
Ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ Ναφτάλι Μπένετ υποστήριξε την Τετάρτη για μια πιο στοχευμένη στρατιωτική επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Όμως το Ισραήλ μάχεται ήδη σε δύο μέτωπα: στη Γάζα — όπου περισσότεροι από 41.000 Παλαιστίνιοι έχουν χάσει τη ζωή τους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς — καθώς και στο νότιο Λίβανο όπου τα στρατεύματα ξεκίνησαν χερσαία επιχείρηση για να στοχεύσουν τη Χεζμπολάχ τη Δευτέρα.
Θα κινδύνευε να προκαλέσει έναν τρίτο πόλεμο;
«Το Ισραήλ είχε πολλές επιτυχίες τις τελευταίες δύο εβδομάδες, τις οποίες δεν θα ήθελαν να θέσουν σε κίνδυνο», δήλωσε ο Άλτερμαν από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών.
Είπε ότι το Ισραήλ θα πρέπει να επιλέξει ανάμεσα σε «δύο ένστικτα κλειδώματος σε ένα κέρδος ή να διπλασιάσει μια στρατηγική που δίνει αποτελέσματα».
Τι είναι οι «εκτός ράμπες»;
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πρόκειται να πραγματοποιήσει έκτακτη συνεδρίαση την Τετάρτη για να συζητήσει τη Μέση Ανατολή, αλλά το παγκόσμιο σώμα θεωρείται ευρέως αναποτελεσματικό και διχασμένο.
Η μόνη ξένη δύναμη με πιθανή επιρροή στο Ισραήλ είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά η διοίκηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν έχει αποδειχθεί ότι έχει μόνο σχετική επιρροή.
Σε δήλωση την επομένη της δολοφονίας του Νασράλα, ο Μπάιντεν επανέλαβε την υποστήριξη των ΗΠΑ στο «δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του ενάντια στη Χεζμπολάχ, τη Χαμάς, τους Χούτι και οποιεσδήποτε άλλες τρομοκρατικές ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν».
Αλλά ο Μπάιντεν πίεζε επίσης για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και είχε δηλώσει τον εαυτό του ενάντια σε οποιαδήποτε ισραηλινή χερσαία επίθεση στον Λίβανο — χωρίς αποτέλεσμα.
«Ο πρόεδρος Μπάιντεν πιθανότατα θα παρέμβει για να διαπραγματευτεί, αλλά αμφιβάλλω ότι θα έχει μεγάλη επιρροή», δήλωσε ο Τζόρνταν Μπάρκιν, Ισραηλινός πολιτικός αναλυτής και πρώην συντάκτης περιοδικού.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν επίσης άμεσες σχέσεις με το Ιράν, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε διπλωματική κίνηση για την εκτόνωση των εντάσεων θα χρειαζόταν ευρωπαϊκή ή μεσανατολική ανάμειξη.
«Όλα θα εξαρτηθούν από την ισραηλινή αντίδραση και όλα θα εξαρτηθούν από τις συμβουλές και τις προσπάθειες της αμερικανικής κυβέρνησης που δεν ενδιαφέρεται αυτή τη στιγμή να εμπλακεί σε έναν περιφερειακό πόλεμο», δήλωσε ο Hasni Abidi, διευθυντής του Κέντρου που εδρεύει στη Γενεύη. Μελέτης και Έρευνας για τον Αραβικό και Μεσογειακό Κόσμο (CERMAM).
(Εκτός από τον τίτλο, αυτή η ιστορία δεν έχει επεξεργαστεί από το προσωπικό του NDTV και δημοσιεύεται από μια κοινοπρακτική ροή.)
