Ήταν λάθος να επισκεφτείς το Λος Άλαμος εν μέσω μιας προεδρικής εκστρατείας που θα μπορούσε να κερδίσει ο Ντόναλντ Τραμπ. Το καταλαβαίνω τώρα, αφού περιπλανήθηκα στην πόλη του Νέου Μεξικού που είναι συνώνυμη με κλισέ όπως «προειδοποιητική ιστορία» και «το κουτί της Πανδώρας» και «να προσέχεις τι εύχεσαι».
Η σκιά πάνω από το έργο του Μανχάταν – το αναμφισβήτητο κατόρθωμα της επιστημονικής εγκεφαλικής δύναμης που μας έδωσε την πυρηνική βόμβα – είναι εμφανής εννέα μίλια από αυτήν την στοιχειωμένη πόλη, σε μια πινακίδα διαμαρτυρίας στην άκρη του δρόμου που αναφέρει τον Πάπα Φραγκίσκο που μίλησε πριν από πέντε χρόνια στη Χιροσίμα: «Η κατοχή πυρηνικών όπλα είναι ανήθικος.» Φαίνεται σε βίντεο στο μουσείο τοπικής ιστορίας, όπως επιστήμονες αναλογιστούν το έργο τους με αμφιθυμία και περηφάνια — λυπούνται που δεν προσφέρθηκε στους Ιάπωνες ηγέτες η ευκαιρία να δουν μια επίδειξη πυρηνικής βόμβας και ίσως να παραδοθούν πριν καταστραφούν δύο πόλεις· ευγνώμων που μετά το θάνατο του Προέδρου Φράνκλιν Ρούσβελτ, ο Πρόεδρος Τρούμαν ακολούθησε το σχέδιο να χρησιμοποιήσει τις βόμβες που τερμάτισαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Τρούμαν θα μπορούσε να το είχε σταματήσει. Δεν το έκανε, αλλά αμέσως μετά διέταξε ότι απαιτείται προεδρική άδεια για μια τέτοια ενέργεια και η κυβέρνησή του την έκανε επίσημη πολιτική σε μια Υπόμνημα του 1948: Οι πρόεδροι των ΗΠΑ είχαν την αποκλειστική εξουσία να εκτοξεύουν πυρηνικά όπλα. Εάν ένας πρόεδρος δώσει το λόγο, ο στρατός πρέπει να υπακούσει. Αυτό συμβαίνει ακόμα κι αν η Αμερική δεν έχει δεχθεί επίθεση, ακόμα κι αν ένας πρόεδρος είναι αποδεδειγμένα ακατάλληλος. Ένας πρόεδρος, για παράδειγμα, όπως ο Τραμπ, του οποίου η απερίσκεπτη, διχαστική θητεία έληξε με τους πιστούς του -με την παρότρυνση του- να οργανώνουν μια θανατηφόρα επίθεση στο Καπιτώλιο για να προσπαθήσουν να τον κρατήσουν στην εξουσία αφού έχασε τις εκλογές του 2020.
«Οι τελευταίες τρομακτικές εβδομάδες στην εξουσία του Προέδρου Τραμπ ήταν μια κλήση αφύπνισης. Ποτέ ξανά δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε έναν επικίνδυνο πρόεδρο να έχει μονομερή έλεγχο της πυρηνικής εκτόξευσης», η γερουσιαστής Elizabeth Warren και ο πρώην υπουργός Άμυνας William J. Perry έγραψε στο USA Today λίγο μετά την εξέγερση του όχλου στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021. Ο Τραμπ δεν ήταν ο πρώτος πρόεδρος που εξέφρασε τέτοιες ανησυχίες, είπαν, ούτε θα ήταν ο τελευταίος. Κάλεσαν να τερματιστεί «αυτή η θεϊκή δύναμη» για όλους τους προέδρους που θα έρθουν.
Αλλά οι πρόεδροι το έχουν ακόμα. Και ο Τραμπ προσπαθεί τώρα για μια δεύτερη θητεία σε μια κούρσα που οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι είναι πολύ κοντά – μια προοπτική τόσο ανησυχητική που αυτή την εβδομάδα περισσότεροι από 700 νυν και πρώην αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας υπέγραψε δικομματική επιστολή υποστηρίζοντας τον αντίπαλό τουζητώντας από τους Αμερικανούς να ψηφίσουν την αντιπρόεδρο Kamala Harris επειδή ο Τραμπ είναι «παρορμητικός και κακώς ενημερωμένος». Λίγες μέρες νωρίτερα, περισσότεροι από 100 πρώην Ρεπουμπλικάνοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας προειδοποίησαν μια παρόμοια έγκριση του Χάρις ότι η ασταθής φύση του Τραμπ «απειλεί απερίσκεπτες και επικίνδυνες παγκόσμιες συνέπειες».
Η ασταθής ιδιοσυγκρασία είναι ένας από τους πολλούς λόγους για τους οποίους ο Τραμπ αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια. Όπως αξιομνημόνευτα σημείωσε μέσα της η Χίλαρι Κλίντον Ομιλία συνέλευσης 2016 αποδοχή του υποψηφίου των Δημοκρατικών: «Ένας άνθρωπος που μπορείς να δολώσεις με ένα tweet δεν είναι άνθρωπος που μπορούμε να εμπιστευτούμε με τα πυρηνικά όπλα».
Ο Τραμπ έχει ήδη κάνει την Αμερική λιγότερο ασφαλή. Στη μία θητεία του, αυτός καταστράφηκε από τρεις πυρηνικές συμφωνίες αποσύροντας μονομερώς τις ΗΠΑ, και αυτός αρνήθηκε να παρατείνει τη Νέα Συνθήκη για τη μείωση των στρατηγικών όπλων του 2010 (μια θέση που ο Πρόεδρος Μπάιντεν αντέστρεψε). Ο ιστορικός Lawrence S. Wittner, συγγραφέας του “Αντιμετώπιση της βόμβας», προειδοποίησε τον Ιούλιο ότι «ο Τραμπ ενδιαφέρεται πολύ λιγότερο για τον έλεγχο των όπλων και τον αφοπλισμό παρά για να εισέλθει ―και να κερδίσει― μια νέα κούρσα πυρηνικών όπλων.»
Αυτό ήταν ολόκληρος ο κύκλος από την ενιαία θητεία του Προέδρου Κάρτερ 40 χρόνια νωρίτερα, στη μέση του Ψυχρού Πολέμου. Υπέγραψε τη δεύτερη συνθήκη για τον περιορισμό των στρατηγικών όπλων (SALT II) με τη Σοβιετική Ένωση το 1979 και είπε στο Κογκρέσο ότι «κάθε πρόεδρο“από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου “επιδίωξε να μειώσει τα πιο επικίνδυνα στοιχεία του σοβιεο-αμερικανικού ανταγωνισμού.” Τρεις από αυτούς τους προέδρους ήταν Δημοκρατικοί και τρεις Ρεπουμπλικάνοι. Αυτό ήταν ένα δικομματικό έργο για δεκαετίες, τόσο πριν όσο και μετά τον Κάρτερ.
Αλλά ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους αποσύρθηκε από τη Συνθήκη κατά των βαλλιστικών πυραύλων το 2001 και 15 χρόνια αργότερα ήρθε ο Τραμπ. Πρέπει να επιστρέψουμε στη μείωση του κινδύνου πυρηνικού πολέμου. Ωστόσο, λέει ο συγγραφέας Steve Olson, ο οποίος έγραψε για τους αντιδραστήρες πλουτωνίου του Manhattan Project στο “Το εργοστάσιο της Αποκάλυψης», «αυτό δεν πρόκειται να συμβεί με καμία κυβέρνηση των Ρεπουμπλικάνων εάν οι Ρεπουμπλικάνοι συνεχίσουν την τρέχουσα πορεία τους».
Τι θα λέγατε να τους στείλετε μια εκδρομή στο Λος Άλαμος; Το Μουσείο Επιστημών Μπράντμπουρυ εκεί παρουσιάζει μια ταινία μικρού μήκους που ονομάζεται “Racing Toward Dawn», μια νύξη στην αυγή της ατομικής εποχής. Αφηγείται τις δύο πυρηνικές βόμβες που έπεσαν στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι στις 6 και 9 Αυγούστου 1945, αντίστοιχα.
«Το Manhattan Project είχε απελευθερώσει μια δύναμη που δεν είχε ξαναδεί», λέει ο αφηγητής. «Κάθε απεργία στοίχιζε δεκάδες χιλιάδες ζωές και άφησε τις πόλεις σε ερείπια. Η καταστροφή αυτών των επιθέσεων, μαζί με την είσοδο των Σοβιετικών στον πόλεμο στις 8 Αυγούστου, ανάγκασαν τους Ιάπωνες να παραδοθούν». Ο πόλεμος τελείωσε στις 14 Αυγούστου. Περισσότεροι από 50 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν πέθανε λόγω της σύγκρουσης. Και το εργαστήριο στο Λος Άλαμος προχώρησε στη βελτίωση των ατομικών όπλων, που περιγράφεται στην ταινία ως «βελτίωση της πυρηνικής αποτροπής του έθνους».
Αυτό που συνέβη στο Λος Άλαμος ήταν και θρίαμβος και τραγωδία. Αυτό που είναι αδιαμφισβήτητο είναι ότι η «πυρηνική αποτροπή» είναι μια έννοια που προκαλεί νευρικότητα, ειδικά αν οι ψηφοφόροι παραδώσουν και πάλι τη «θεϊκή δύναμη» για να εξαπολύσουν πυρηνικό χτύπημα στον Ντόναλντ Τραμπ.
Τζιλ Λόρενς είναι συγγραφέας και συγγραφέας του «The Art of the Political Deal: How Congress Beat the Odds and Broke Through Gridlock». @JillDLawrence
