Απόψεις | Αν η διγλωσσία παραμένει ευφυής

«Πώς λεγόταν η Piazza Duomo στα Σλοβενικά;» «Piazza Duomo». Σε τι ήταν η Aegida για τους Έλληνες, η Capris, η Caprista, η Caput Histriae για τους Ρωμαίους, η Giustinopoli για τους Βυζαντινούς, η Capodistria για τους Ενετούς και η Koper για τους Σλοβένους γίνεται διάλογος μεταξύ των κωφών. Από αυτή την πλευρά βρίσκεται το Υπουργείο Πολιτισμού της Λιουμπλιάνα, το οποίο επιμένει ότι το τοπωνύμιο είναι εντελώς δίγλωσσο σε αυστηρή εφαρμογή της διγλωσσίας του νόμου για αυτήν την επικράτεια κάποτε με ιταλική πλειοψηφία, από την άλλη πλευρά ο Καποδίστρια-Κοπράνι που, με επικεφαλής έναν Σλοβένος αλλά συνειδητοποιημένος δήμαρχος της ιστορίας, επιμένουν να εξηγούν (προς το παρόν μάταια) ότι είναι παράλογο να μεταφράζονται μηχανικά αρχαία τοπωνύμια που δεν χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή. Μια επιχείρηση υπερεθνικιστικής ανάκτησης όχι όμοια (Σήμερα! Όταν όλα έχουν αλλάξει και είμαστε όλοι Ευρωπαίοι) από αυτή που έκαναν οι φασίστες στο Alto Adige μεταφράζοντας εκατοντάδες γερμανικά τοπωνύμια, όπως το Huhnerspiel στο Cima Gallina. Στην πραγματικότητα, υπάρχει σεβασμός στη διγλωσσία στο Κόπερ. Και αυτό αποδεικνύεται ακριβώς από αυτό που κάποτε ονομαζόταν Piazza Duomo όπου βρίσκεται ο ενετικός καθεδρικός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και σήμερα ονομάζεται «Titov Trg / Piazza Tito».

Ποιο είναι λοιπόν το πρόβλημα; Οτι κάτω από την πλακέτα με το επίσημο τοπωνύμιο υπάρχει, όπου υπάρχει παράδοση που το δικαιολογεί, μια δεύτερη πλακέτα με το όνομα που είχαν στις πιο μακρινές εποχές. Και όχι οι Μουσολίνι: αυτοί της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας που ανέλαβε τη Δημοκρατία της Βενετίας. Μια πολιτιστική πινακίδα, σε διαφορετικά χρώματα και χαρακτήρες όπως τουριστικές πινακίδες. Παράδειγμα: ο δρόμος αφιερωμένος σε έναν Σλοβένο πατριώτη, «Tumova Ulica / Calle Henrik Tuma», που ανέφερε σε μια διαφορετική πινακίδα «Calle dei Tacco», μια οικογένεια που έδωσε το όνομά της στο Palazzo Belgramoni-Tacco, που τώρα φιλοξενεί το μουσείο της πόλης, με τη γραφή δίγλωσση (περισσότερο αγγλικά) «nekdanya / ήδη / πρώην». Πιο ξεκάθαρο από αυτό! Όχι… Ο δήμαρχος Aleš Bržan, ως αντίδραση στη γραφειοκρατική βλακεία, προτίμησε λοιπόν να αντιστρέψει κάθε πλάκα με τα αρχαία ονόματα. Μια μικρή, ιερή διαμαρτυρία.

«Είναι η καταστροφική ήττα της λογικής και της πολιτικής με την υψηλότερη και ευγενέστερη έννοια», διαμαρτυρήθηκε ο Maurizio Tremul, πρόεδρος της Ιταλικής Ένωσης που εκπροσωπεί τη γλωσσική μας μειονότητα. Πολύ περισσότερο αφού στη Ριέκα, που δεν είναι δίγλωσση, οι πινακίδες των ιστορικών τόπων λένε για παράδειγμα: «Trg Ivana Koblera» με όλα τα προηγούμενα ονόματα: Piazza delle Erbe, Piazza dei Frutti… Απόδειξη ότι δεν είναι και τόσο δύσκολο. μετά από όλα προσπαθήστε να φτιάξετε τις πληγές.