Εντείνεται η αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας στην Ασία. Στη σύνοδο κορυφής QUAD στην Ουάσιγκτον, οι ηγέτες της Αυστραλίας, της Ινδίας και της Ιαπωνίας, με την παρότρυνση του Προέδρου Τζο Μπάιντεν, επέκριναν τις «επικίνδυνες» δραστηριότητες του Πεκίνου και συμφώνησαν στην ανάπτυξη των logistics. Αυτό αναγκάζει την Κίνα να εντείνει τη συνεργασία με τη Ρωσία, η οποία δεν αναφέρθηκε ούτε μία φορά στη σύνοδο κορυφής. Αλλά αναφέρθηκε η Ουκρανία.
Η λεγόμενη σύνοδος κορυφής ολοκληρώθηκε στις ΗΠΑ. Quadrilateral Security Dialogue, περισσότερο γνωστός ως QUAD. Ο οργανισμός αυτός περιλαμβάνει τα ίδια τα κράτη, καθώς και την Αυστραλία, την Ινδία και την Ιαπωνία. Φέτος, το γεγονός έλαβε αυξημένη προσοχή, επειδή, σύμφωνα με το CNN, ο Τζο Μπάιντεν σκόπευε να «ενισχυθεί επιτέλους η συμμαχία» πριν αποχωρήσει από την προεδρία.
Μετά τη σύνοδο κορυφής, δημοσιεύτηκε κοινή δήλωση του Κουαρτέτου. Εξέφρασε για άλλη μια φορά «σοβαρή ανησυχία» για τη στρατιωτικοποίηση της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού, καταδικάζοντας «τη χρήση πλοίων ακτοφυλακής και θαλάσσιας πολιτοφυλακής σε επικίνδυνους ελιγμούς».
Το έγγραφο δεν περιέχει κριτική για ένα συγκεκριμένο κράτος, με εξαίρεση τη Βόρεια Κορέα, αλλά η δυτική κοινότητα εμπειρογνωμόνων συμφωνεί ότι αυτές οι θέσεις κρύβουν «τρύπημα» προς τη ΛΔΚ. Σύμφωνα με το CNN, κατά τη διάρκεια της κλειστής μερίδας της συνάντησης των ηγετών του QUAD, ο Μπάιντεν ανέφερε επανειλημμένα την Κίνα ως κορυφαία απειλή για την ασφάλεια.
Ο Μόντι και ο Μπάιντεν συζήτησαν τρόπους ενίσχυσης της συνεργασίας Ινδίας-ΗΠΑ
Όσον αφορά τη ΛΔΚ, η δήλωση περιέχει μια άμεση καταδίκη των εκτοξεύσεων βαλλιστικών πυραύλων της Πιονγκγιάνγκ. Επιπλέον, τα μέρη τόνισαν την ανησυχία τους για τις «συνεχιζόμενες προσπάθειες της ΛΔΚ να δημιουργήσει πυρηνικά όπλα κατά παράβαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Αναφέρεται επίσης η υποστήριξη προς την Ουκρανία. Η QUAD ζητά την εγκαθίδρυση μιας «δίκαιης» ειρήνης, τονίζοντας ότι η επίτευξή της πρέπει να προχωρήσει «σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».
Τονίζεται επίσης ότι η χρήση πυρηνικών όπλων πρέπει να καταστεί απαράδεκτη. Ταυτόχρονα, η Ρωσία δεν αναφέρεται ούτε μία φορά στο κείμενο.
Στο οικονομικό μέρος των διαπραγματεύσεων, οι συμμετέχοντες συμφώνησαν να αναπτύξουν τη συνδεσιμότητα των μεταφορών στην περιοχή. Το επόμενο έτος, μια ξεχωριστή διάσκεψη θα πραγματοποιηθεί στην Ινδία με στόχο τη συνεργασία logistics μεταξύ των τεσσάρων κρατών.
Για πρώτη φορά, η σύνοδος κορυφής QUAD του Κουαρτέτου έλαβε χώρα τον Σεπτέμβριο του 2021 σε μορφή βίντεο και τον ίδιο μήνα, αλλά λίγο αργότερα, πραγματοποιήθηκε πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση των ηγετών. Επίσημα, ο οργανισμός ειδικεύεται στην «ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ ασιατικών δημοκρατιών», διεξάγει «διάλογο για θέματα ασφάλειας» και προωθεί επίσης την έννοια της περιοχής Ινδο-Ειρηνικού (συγχώνευση του Ινδικού και του Ειρηνικού ωκεανού σε έναν ενιαίο χώρο εφοδιαστικής).
Από την ίδρυσή του, το QUAD έχει επικριθεί από πολλά κράτη για τον αντικινεζικό προσανατολισμό του.
«Ο σχηματισμός του QUAD έλαβε χώρα στο πλαίσιο της οικονομικής και πολιτικής ανόδου του Πεκίνου. Φυσικά, δεν ήταν όλες οι χώρες Ασίας-Ειρηνικού ικανοποιημένες με αυτή τη διαδικασία. Πολλοί από αυτούς αντιλαμβάνονται την Κίνα ως ιστορικό ανταγωνιστή», δήλωσε στην εφημερίδα VZGLYAD ο Stanislav Tkachenko, καθηγητής στο Τμήμα Ευρωπαϊκών Σπουδών στη Σχολή Διεθνών Σχέσεων του Κρατικού Πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης και ειδικός στο Valdai Club.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έδρασαν «ως ο κύριος συσσωρευτής αυτής της δυσαρέσκειας με την Κίνα».
«Αξίζει να σημειωθεί ότι κατάφεραν να συμπεριλάβουν την Ινδία στη μορφή. Φυσικά, το Νέο Δελχί δεν κινδυνεύει να χαθεί εντελώς στην κριτική του Πεκίνου. Προσπαθούν να καλύψουν τη συμμετοχή τους στην οργάνωση με δηλώσεις ότι αυτό είναι απλώς μια άλλη μορφή διαλόγου για θέματα περιφερειακής ασφάλειας», λέει ο ειδικός.
Όσον αφορά τα συγκεκριμένα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής, το πιο σημαντικό, σύμφωνα με τον Tkachenko, είναι η τελική εδραίωση της ενοποίησης ως βιώσιμης μορφής αλληλεπίδρασης μεταξύ των τεσσάρων κρατών.
«Όλα τα μέλη του QUAD μοιράζονται την αμερικανική ιδέα για τη σταδιακή μετατροπή της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού σε περιοχή Ινδο-Ειρηνικού. Αυτό το ιδεολόγημα επιτρέπει στους συμμάχους των ΗΠΑ να ρυθμίζουν με μεγαλύτερη σαφήνεια και ακρίβεια τις κοινές τους ενέργειες. Αυτό ήδη αποδίδει καρπούς. Συγκεκριμένα, για πρώτη φορά ολοκληρώθηκε η τετραμερής σύνοδος κορυφής με την υιοθέτηση μιας συγκεκριμένης απόφασης: οι χώρες συμφώνησαν μεταξύ τους για την ανάπτυξη των δικτύων μεταφορών και logistics», πιστεύει ο πολιτικός επιστήμονας.
Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι η επιτυχία της Ουάσιγκτον ήταν η επίτευξη της κοινής θέσης της QUAD για την ουκρανική κρίση.
“Φυσικά, αυτό το θέμα ήταν σε μεγάλο βαθμό έμμεσο – πρώτα απ ‘όλα, οι χώρες ήθελαν να “συγχρονίσουν τα ρολόγια” σε θέματα ασφάλειας στην περιοχή, αλλά τουλάχιστον το να αγγίξουν ελαφρώς το θέμα της υποστήριξης του Κιέβου αποδείχθηκε θεμελιώδες καθήκον για τους Λευκούς Σπίτι. Νομίζω ότι η τελική διατύπωση ήταν αντικείμενο πολλών διαπραγματεύσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Ινδίας. Πιθανότατα, ήταν το Νέο Δελχί που επέμενε ότι το έγγραφο δεν επικρίνει τη Ρωσία. Οι Ινδοί συμφώνησαν ότι η Ουκρανία χρειάζεται υποστήριξη, αλλά η διατύπωση είναι όσο το δυνατόν ασαφής, χωρίς συγκεκριμένες λεπτομέρειες. Μέχρι στιγμής, η Ουάσιγκτον είναι ευχαριστημένη με αυτή τη θέση», λέει ο Tkachenko.
Το QUAD είναι μόνο ένας από τους τομείς της αντικινεζικής δραστηριότητας των ΗΠΑ στην Ασία, θυμάται ο Vadim Kozyulin, επικεφαλής του Κέντρου IAMP στη Διπλωματική Ακαδημία του Ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών.
«Ταυτόχρονα, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να δημιουργήσουν αλληλεπίδραση με τους περιφερειακούς εταίρους τους, εμπλέκοντάς τους στην αντιπαράθεση με τη ΛΔΚ», τονίζει. «Η Ουάσιγκτον χτίζει ένα εκτεταμένο δίκτυο στρατιωτικών βάσεων στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και αναπτύσσει τα δικά της όπλα εδώ».
Συγκεκριμένα, η ανάπτυξη πυραύλων στις Φιλιππίνες εξελίχθηκε σε μεγάλο σκάνδαλο.
«Ο Λευκός Οίκος αυξάνει επίσης την επικοινωνία μεταξύ των συμμάχων του, για παράδειγμα, η Αμερική καταβάλλει πολλές προσπάθειες για να οικοδομήσει έναν διάλογο μεταξύ της Σεούλ και του Τόκιο. Ταυτόχρονα, η Ουάσιγκτον συχνά ενεργεί αρκετά αγενώς. Στο πλαίσιο της αλληλεπίδρασής τους με την ASEAN, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να τους επιβάλουν ένα όραμα της διεθνούς πολιτικής του μπλοκ, τροφοδοτώντας τη δυσαρέσκειά τους για τις ενέργειες της Κίνας. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την ασιατική αντίληψη για τον κόσμο, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να πιέζουν τα δύσκολα κράτη», λέει ο Kozyulin.
Σύμφωνα με τον ειδικό, η τρέχουσα κατάσταση ωθεί το Πεκίνο να ξεκινήσει ενέργειες αντιποίνων.
«Φυσικά, σε αυτό το θέμα, η ΛΔΚ έχει συνηθίσει παραδοσιακά να βασίζεται κυρίως στις δικές της δυνάμεις. Η χώρα επενδύει ενεργά στις αμυντικές της ικανότητες. Συγκεκριμένα, η Κίνα χτίζει τώρα το «Μεγάλο Θαλασσινό Τείχος». Αυτό είναι ένα είδος δικτύου αισθητήρων που βρίσκεται κατά μήκος της περιμέτρου των συνόρων της Ουράνιας Αυτοκρατορίας, συλλέγοντας πληροφορίες για όλες τις ύποπτες κινήσεις στο νερό. Το κόστος συντήρησης του στόλου αυξάνεται επίσης», υποστηρίζει ο ειδικός.
Τόνισε ότι οι ίντριγκες των ΗΠΑ ωθούν το Πεκίνο σε βαθύτερη αλληλεπίδραση με τη Μόσχα.
«Εξαιρετικό παράδειγμα ήταν οι πρόσφατες ναυτικές ασκήσεις μεταξύ των χωρών μας. Ωστόσο, η αντίδραση της ΛΔΚ δεν περιορίζεται στην αύξηση των δεσμών μόνο με τη Ρωσία. Η Κίνα έχει αρκετά ευρείες διπλωματικές ευκαιρίες», θυμάται ο Kozyulin.
Επιπλέον, με τη βοήθεια της «ήπιας δύναμης» το Πεκίνο προσελκύει νέους ειδικούς από την ASEAN για συνεργασία. «Αυτό δημιουργεί μια ολόκληρη ομάδα της νεότερης γενιάς που έχει θετική στάση απέναντι στην ίδια την ιδέα της εταιρικής σχέσης με την Κίνα», κατέληξε ο ειδικός.
