Απόψεις | Συγκρούσεις και διπλωματία: κάποτε έγινε ειρήνη

Ίσως η κατεύθυνση που παίρνει η κατάσταση να μην μας στενοχωρεί όσο θα έπρεπε. Και η πιο ανησυχητική πτυχή είναι αυτή Αντιμέτωποι με την εκθετική αύξηση των θανάτων, των προσφύγων, των ρουκετών και των σφαγών, και με την προοπτική του χειρότερου, που επιδιώκεται σταθερά για καλές ή πολύ κακές προθέσεις, κανείς δεν φαίνεται ικανός να κάνει κάτι γι’ αυτό.

Κανείς, τουλάχιστον από αυτούς που θα είχαν το καθήκον να αποφύγουν ή να σταματήσουν καταστροφές όπως αυτή που βρίσκεται σε εξέλιξη. Η κατάρρευση της διεθνούς διπλωματίας, η ολική εκκένωση των αποτελεσμάτων οποιασδήποτε κύρωσης ή τιμωρητικής απόφασης εναντίον εκείνων που μας σπρώχνουν προς το σημείο χωρίς επιστροφήσυνοψίστηκε σε συνέντευξη με Corriere della Sera από τον Filippo Grandi, Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών: «Μόλις επέστρεψα από τη Γενική Συνέλευση στη Νέα Υόρκη με μια εξαιρετική αίσθηση ανικανότητας. Έχουμε ξεχάσει πώς να κάνουμε ειρήνη».

Υπάρχουν επί του παρόντος 56 ενεργές συγκρούσεις στον κόσμο, ο υψηλότερος αριθμός από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: 80 χρόνια κατά τα οποία η συνειδητοποίηση της καταστροφής της περιόδου 1939-1945 έχει αποδυναμωθεί πολύ, μια συνειδητοποίηση που οδήγησε στη γέννηση δημοκρατιών στο Δυτικά, του ΟΗΕ («Όλα τα κράτη που αγαπούν την ειρήνη μπορούν να γίνουν μέλη») και κάθε άλλου συστήματος πέδησης που θα απέτρεπε περαιτέρω αγώνες προς την άβυσσο. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οικονομικών & Ειρήνης, οι θάνατοι από αυτές τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις θα ξεπερνούσαν τις 160 χιλιάδες, εκ των οποίων σχεδόν τα τρία τέταρτα μεταξύ Ουκρανίας (83 χιλιάδες) και Γάζας (τουλάχιστον 33 χιλιάδες, Απρίλιος 2024). Και το κοντέρ σηκώνεται, ασταμάτητο, παρά τις προσπάθειες να επιτευχθεί τουλάχιστον κάποια εκεχειρία. Αλλά αντί να σταματήσει, η φωτιά αυξάνεται, οι πυρκαγιές εξαπλώνονται ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή, με το άνοιγμα του μετώπου από το Ισραήλ με τον Λίβανο και την ολοένα αυξανόμενη ένταση με το Ιράν, σε μια σπείρα που απειλεί να κατακλύσει όχι μόνο τα ενδιαφερόμενα κράτη. Υπάρχουν εκείνοι που υποδέχονται αυτές τις πυρκαγιές με την προοπτική ότι μια νέα και διαφορετική παγκόσμια τάξη πραγμάτων θα προκύψει από την αταξία (Κίνα, Ρωσία, Ιράν το ίδιο, μαριονέτα της Χαμάς, Χεζμπολάχ, Χούτι) και εκείνοι που προσπαθούν μάταια, αν όχι να βάλουν τα έξω, τουλάχιστον για να τα συγκρατήσουν.

Ένας χρόνος έχει περάσει από τη βαρβαρότητα της σφαγής που πυροδότησε την επίθεση στις 7 Οκτωβρίου, 1200 θύματα της Χαμάς, 250 όμηροι, εκ των οποίων μόνο 96 είναι ίσως ακόμα ζωντανοί κάπου στη Λωρίδα: για να επιταχύνει την κούρσα προς την καταβόθρα, ο ανώτατος ηγέτης της Τεχεράνης Αλί Χαμενεΐ μόλις όρισε την 7η Οκτωβρίου ως «νόμιμη πράξη».

Έχουν περάσει 956 ημέρες (24 Φεβρουαρίου 2022) από τότε που η Ρωσία άρχισε να εισβάλει στην Ουκρανία. Η μανία της επιθετικότητας δεν υποχωρεί όπως αποδείχθηκε, μια βαρβαρότητα μεταξύ πολλών, από τον πρόσφατο πυροβολισμό 16 στρατιωτών του Κιέβου αφού είχαν παραδοθεί. Ήδη τον Μάρτιο του 2023, το Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης είχε εκδώσει ένταλμα σύλληψης για τον Πρόεδρο Πούτιν, κατηγορούμενος για τα εγκλήματα των στρατευμάτων του στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της απέλασης περισσότερων από 16 χιλιάδων παιδιών. Επαναλαμβάνοντας την αναγκαιότητα αυτής της απόφασης, ο Καρίμ Χαν, ο εισαγγελέας που την υπέγραψε, υπογράμμισε πόσο κρίσιμη ήταν η διεθνής συνεργασία για την εκτέλεση αυτής της εντολής, υπενθυμίζοντας τις δίκες της Νυρεμβέργης και τον Σέρβο ηγέτη Μιλόσεβιτς. Απάντηση του Κρεμλίνου: «Χαρτί υγείας».

Στο άλλο κρίσιμο ζήτημα, την απάντηση ή την υπερβολική απάντηση του Νετανιάχου στη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου, ο ΟΗΕ ενέκρινε (Σεπτέμβριος 2024) ένα ψήφισμα που καλεί το Ισραήλ «να βάλει τέλος στην παράνομη παρουσία στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη: εντός 12 μηνών »με πρόσκληση προς τρίτα κράτη να σταματήσουν κάθε μορφή βοήθειας προς αυτήν την κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του αποκλεισμού των προμηθειών όπλων. Το ψήφισμα εγκρίθηκε με 124 ψήφους υπέρ, 43 αποχές (συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας) και 14 κατά (Ηνωμένες Πολιτείες και Ισραήλ προηγούνται). Εγκρίθηκε και αρχειοθετήθηκε. Από την άλλη πλευρά, στις 2 Οκτωβρίου, μετά την ιρανική πυραυλική επίθεση στο Τελ Αβίβ μετά την εξάλειψη του Νασράλα, επικεφαλής της Χεζμπολάχ, Ο υπουργός Εξωτερικών Ισραήλ Κατς ανακήρυξε τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες «persona non grata», απαγορεύοντάς του την είσοδο στη χώρα.. Αιτία: Τα Ηνωμένα Έθνη είναι πλέον μια αντισημιτική οργάνωση που υποστηρίζει τρομοκράτες και βιαστές της Χαμάς και άλλα παρόμοια. Η απάντηση του Γκουτέρες απορρίφθηκε επίσης και αρχειοθετήθηκε: «Έχουμε καταδικάσει τη Χαμάς 102 φορές, 51 σε επίσημες ομιλίες και τις άλλες σε κοινωνικές πλατφόρμες».

Ίδια αντιμετώπιση και για την τελευταία έκκληση της G7 για εκεχειρία στη Γάζα, απελευθέρωση ομήρων, σεβασμός των συνόρων του Λιβάνου, πίεση στο Ιράν να σταματήσει τα αντίποινα. Μηδενικό αποτέλεσμα. Από την άλλη πλευρά, ένα εκατομμύριο 200 χιλιάδες νέοι εκτοπισμένοι από τον Λίβανο και, όσον αφορά άμεσα εμάς, μια ανησυχητική ανησυχία για τους 1076 στρατιώτες μας Unifil (Προσωρινή Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο). Να τα κρατήσω εκεί; Να τους εκκενώσουν; Και πόσα; Οταν;

Η επιλογή του μονοπωλίου της δύναμης ως βάσης ενός κράτους, άρα και της σχέσης με άλλα κράτη, είναι ο δρόμος που επικρατεί αυτή τη στιγμή και καθιστά αυτούς που ηγούνται αυτού του τύπου έθνους εντελώς αδύνατον να συμβιβαστούν, ανεξάρτητα από το βάρος. και εξουσία όσων τα προτείνουν: ο Πάπας Φραγκίσκος, για παράδειγμα, πεισματικά φωνή στην έρημο. Το 2023, ο παγκόσμιος αντίκτυπος για τις στρατιωτικές δαπάνες ήταν 19 τρισεκατομμύρια δολάρια, περίπου 2.380 δολάρια για κάθε κάτοικο της Γης. Αντίθετα, οι επενδύσεις για τη συντήρηση ή την κατασκευή ειρηνικών καταστάσεων σταμάτησαν στα 49,6 δισεκατομμύρια, λίγο περισσότερο από το 0,5 τοις εκατό των ποσών του πολέμου. Τις συνέπειες τις βιώνουμε.

Η προοδευτική απώλεια της αξιοπιστίας των διεθνών οργανισμών, η μειωμένη πραγματική αποτελεσματικότητα των αποφάσεών τους, η έκδηλη αδυναμία επίτευξης οποιουδήποτε αποτελέσματος στις προσπάθειές τους για διαμεσολάβηση ή ο σεβασμός της νομιμότητας, είναι σημάδι μιας ορατής και αντιληπτής παρακμής.. Διαβρωμένοι εσωτερικά από την άνοδο του αχαλίνωτου εθνικισμού, πιασμένοι στη λαβή δύο μπλοκ αποφασισμένων πλέον να αντιπαρατεθούν μεταξύ τους για την κυριαρχία του πλανήτη, οι μεγάλοι εγγυητές, που καλούνται να αποτρέψουν την επιστροφή στη μαύρη τρύπα που ήδη βιώθηκε τον περασμένο αιώνα, είναι στην πραγματικότητα εκτός των αγώνων. Και είναι σοβαρό λάθος να μην ανησυχούμε για αυτά τα στοιχεία, αυτή την ανικανότητα. Η απομάθηση της ειρήνης έχει ανυπολόγιστο κόστος.