Τζακάρτα (ΑΝΤΑΡΑ) –
Το 1945, το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου ζούσε στη φτώχεια λόγω του πολέμου και του αποικισμού. Για να αποτρέψουν μια παρόμοια κατάσταση κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) και οι σύμμαχοί τους σχεδίασαν ένα νέο διεθνές οικονομικό σύστημα που εξασφάλιζε οικονομική σταθερότητα και ελεύθερη ροή κεφαλαίων και αγαθών.
Η μεταπολεμική εποχή σηματοδότησε την άνοδο της φιλελεύθερης οικονομίας ως τον πρωταρχικό οδηγό για την παγκόσμια ευημερία. Παρά τις ελλείψεις του, το φιλελεύθερο οικονομικό καθεστώς υλοποίησε πράγματι την υπόσχεσή του. Για τέσσερις δεκαετίες, επιτάχυνε την παγκόσμια ανάπτυξη και μείωσε σημαντικά τη φτώχεια παγκοσμίως.
Καθώς μπήκαμε στον 21ο αιώνα, το παγκόσμιο οικονομικό τοπίο άρχισε να αλλάζει, συνοδευόμενο από βραδύτερη ανάπτυξη.
Τα τελευταία στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας αποκαλύπτουν ότι από τις 107 χώρες που ταξινομήθηκαν ως χώρες μεσαίου εισοδήματος το 2000, μόνο 16 κατάφεραν να ενταχθούν στον σύλλογο υψηλού εισοδήματος μέχρι το 2023, ενώ οι υπόλοιπες δύσκολα ανέβηκαν την αναπτυξιακή κλίμακα.
Οι οικονομολόγοι ανησυχούν για τις προοπτικές μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης. Μετά την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση (GFC) του 2007–2008, η παγκόσμια οικονομία έχει γίνει πιο κατακερματισμένη και δύσπιστη. Ο παγκόσμιος καπιταλισμός φαίνεται αδύναμος και αποθαρρυντικός.
Ακόμη και οι ΗΠΑ και οι δυτικές χώρες, που θεωρούνται οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές της φιλελεύθερης οικονομίας, φαίνεται να έχουν εκτραπεί από αυτήν δημιουργώντας προστατευτικές πολιτικές.
Επιπλέον, οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις έχουν επιδεινώσει τον φόβο μιας διασυνδεδεμένης οικονομίας. Για τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, ένας κατακερματισμένος κόσμος σημαίνει περιορισμένο περιθώριο ανάπτυξης, υψηλότερα εμπόδια στη διάδοση της γνώσης και της τεχνολογίας και αυξημένες ευπάθειες στην αντιμετώπιση μελλοντικών κινδύνων από την κλιματική αλλαγή και την τεχνητή νοημοσύνη.
Στην «Παγκόσμια Έκθεση Ανάπτυξης 2024», η Παγκόσμια Τράπεζα έχει παράσχει «συνταγές» για τις χώρες μεσαίου εισοδήματος για να ξεφύγουν από τις δύσμοιρες οικονομίες τους. Οι ιδέες δεν είναι ούτε πρωτόγνωρες ούτε εφευρετικές.
Πρότειναν μια κλασική αναπτυξιακή προσέγγιση που επικεντρώνεται σε τρεις μοχλούς ανάπτυξης: επενδύσεις, εισαγωγή τεχνολογίας και καινοτομία. Η έκθεση υπογραμμίζει ότι οι χώρες μεσαίου εισοδήματος που επιδιώκουν να επιτύχουν βιώσιμο υψηλό εισόδημα πρέπει να υποστούν δύο οικονομικές μεταβάσεις.
Η πρώτη μετάβαση θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στις επενδύσεις και στη μεταφορά τεχνολογίας για την προώθηση της ανάπτυξης της εγχώριας βιομηχανίας. Μόλις επιτευχθεί η τεχνολογική κυριαρχία, εστιάστε στην καινοτομία για να αυξήσετε την προστιθέμενη αξία των προϊόντων και να επιτύχετε παγκόσμια τεχνολογική ηγεσία.
Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει προειδοποιήσει τις χώρες μεσαίου εισοδήματος να απόσχουν από το να παρακάμψουν τις αρχικές οικονομικές μεταβάσεις. Η μετάβαση από την ανάπτυξη με γνώμονα τις επενδύσεις στην ανάπτυξη με γνώμονα την καινοτομία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια αδύναμη οικονομική βάση που δεν επαρκεί για τη στήριξη της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης.
Αυτό συνέβη στη Βραζιλία αφού πέτυχε το καθεστώς μεσαίου εισοδήματος τη δεκαετία του 1970. Η Βραζιλία βρισκόταν στο σωστό δρόμο προτού προσπαθήσει να δημιουργήσει μια οικονομία με γνώμονα την καινοτομία που απέτυχε λόγω της ανεπαρκούς τεχνολογικής ποιότητας και μιας ισχυρής οικονομικής βάσης.
Η Ινδονησία ξέφυγε από το καθεστώς χαμηλού εισοδήματος τη δεκαετία του 1980, αλλά δεν έχει ακόμη φτάσει στο ανώτερο μεσαίο εισόδημα, παρά το όραμά της για τη «Χρυσή Ινδονησία 2045». Το μέλλον παραμένει αβέβαιο καθώς υπολείπεται του κατά κεφαλήν ΑΕΕ του ανώτερου-μεσαίου εισοδήματος των 4.256-13.205 $ ΗΠΑ.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, με βάση την τρέχουσα τάση, η Ινδονησία θα χρειαζόταν 70 χρόνια για να φτάσει το ένα τέταρτο του τρέχοντος κατά κεφαλήν ΑΕΕ των ΗΠΑ (σταθερή τιμή 65,103 USD, 2015).
Υποθέτοντας ότι θα αναπτυχθούν και άλλες χώρες, θα ήταν δύσκολο να μειωθεί το αναπτυξιακό χάσμα εάν η Ινδονησία χρησιμοποιεί τον ίδιο οικονομικό οδηγό.
Οι συστάσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας για τα έθνη μεσαίου εισοδήματος που στοχεύουν να επιτύχουν καθεστώς υψηλού εισοδήματος δεν τονίζουν επαρκώς, ούτε αναφέρουν ρητά, τη σημασία μιας προορατικής κυβέρνησης για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.
Σε έναν κόσμο πολυκρίσης, η ανάγκη για τον ενεργό ρόλο του κράτους στη διαμόρφωση της οικονομίας γίνεται ολοένα και πιο εμφανής. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τις χώρες μεσαίου εισοδήματος να φτάσουν τις αντίστοιχες χώρες υψηλού εισοδήματος εάν το κράτος παραμείνει στην περιφέρεια της οικονομίας, αποκλειστικά ως ρυθμιστής.
Μια προορατική κατάσταση είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της καινοτομίας, όπως αποδεικνύεται από το έργο της Maria Mazzucato, «Το Επιχειρηματικό Κράτος». Πολλές τεχνολογίες, από το διαδίκτυο μέχρι τους ημιαγωγούς, αναπτύχθηκαν με σημαντική κρατική συμμετοχή, αποδεικνύοντας τον ουσιαστικό ρόλο του κράτους στη διαμόρφωση της οικονομίας.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, για παράδειγμα, μέσω της Υπηρεσίας Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων Άμυνας (DARPA), συνέβαλε καθοριστικά στην πρώιμη ανάπτυξη ημιαγωγών. Χρηματοδότησε έρευνα, συνέδεσε ακαδημαϊκούς με επιχειρηματίες και συνέδεσε startups με επενδυτές.
Η DARPA βοήθησε επίσης εταιρείες ημιαγωγών στην εμπορευματοποίηση προϊόντων αναθέτοντάς τους κρατικές συμβάσεις. Στη διαδικασία, η DARPA δημιούργησε με επιτυχία ένα σύστημα που υποστηρίζεται από ελεύθερη ροή γνώσης και ανταγωνισμό μεταξύ των εταιρειών.
Ιστορικά, το κράτος συχνά έπαιρνε τον κίνδυνο πρώιμων επενδύσεων σε τεχνολογίες αιχμής σε μια εποχή που οι ιδιωτικές εταιρείες δίσταζαν να δεσμεύσουν τους πόρους τους.
Εάν ο κρατικός ρόλος της Ινδονησίας είναι κρίσιμος, πώς πρέπει να προχωρήσει; Παρά τις γνωστές βιομηχανικές πολιτικές όπως τα φορολογικά κίνητρα, οι επιδοτήσεις και οι SEZ, η οικονομική δομή δεν έχει αλλάξει. Η αξιολόγηση της πολιτικής είναι απαραίτητη.
Η Ινδονησία μπορεί να εφαρμόσει τουλάχιστον τέσσερα πράγματα για την αξιολόγηση. Πρώτον, η Ινδονησία πρέπει να καθορίσει ποιες βιομηχανίες θα δώσει προτεραιότητα για να αξιοποιήσει στο έπακρο τους περιορισμένους πόρους της. Η Ινδονησία μπορεί να επικεντρωθεί σε εκείνα που «θα πρέπει να γίνουν το συγκριτικό της πλεονέκτημα», όπως οι ναυτιλιακές βιομηχανίες και η πράσινη τεχνολογία.
Δεύτερον, η κυβέρνηση της Ινδονησίας θα πρέπει να εφαρμόσει τις διάφορες πολιτικές που έχει στη διάθεσή της για να στηρίξει τον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν πρέπει να δίνει στα τυφλά κίνητρα στις εταιρείες. Πρέπει να επιλέξει εταιρείες με δυνητική ανάπτυξη και προθυμία για καινοτομία για να αποφευχθεί η κακή κατανομή των πόρων.
Τρίτον, η κυβέρνηση της Ινδονησίας θα πρέπει να προσπαθήσει να ενσωματωθεί στην παγκόσμια αλυσίδα αξίας για να ενισχύσει τη μεταφορά τεχνολογίας. Τέλος, η Ινδονησία και άλλες χώρες μεσαίου εισοδήματος μπορεί να χρειαστεί να ξανασκεφτούν πώς να σχεδιάσουν τη δημοσιονομική και νομισματική τους πολιτική για να ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη.
*) Ο Baginda Muda Bangsa είναι αναλυτής πολιτικής οικονομίας με το LAB 45
Οι απόψεις και οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτή τη σελίδα είναι του συγγραφέα και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα την επίσημη πολιτική ή θέση του Πρακτορείου Ειδήσεων ANTARA.
Σχετικές ειδήσεις: Η Ινδονησία αναζητά ώθηση στο λιανικό εμπόριο για την οικονομία
Σχετικές ειδήσεις: Η Ινδονησία αναμένεται να είναι η κύρια εταιρεία ημιαγωγών: η Airlangga
Πνευματικά δικαιώματα © ANTARA 2024
