Hπόσοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά πνίγονται ενώ προσπαθούν να διασχίσουν τη Μάγχη στριμωγμένοι σε λέμβους, θα χρειαστεί προτού πάψει να τίθεται αποκλειστικά με όρους το ζήτημα των γαλλο-βρετανικών συνόρων, που χωρίζουν δύο χώρες εμβληματικές για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της επιτήρησης, των drones και της καταπολέμησης των λαθρεμπόρων; Ο τελευταία τραγωδία με αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον 12 μεταναστών, οι περισσότεροι από τους Ερυθραίους, την Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου, λίγα ναυτικά μίλια έξω από το Cap Gris-Nez, απεικόνισε για άλλη μια φορά το θανατηφόρο αδιέξοδο στο οποίο οι δύο χώρες έχουν εγκλωβιστεί σε αυτό το θέμα.
Έχουν περάσει πάνω από 20 χρόνια από την υπογραφή της Συμφωνίας Touquet το 2003, καθιστώντας τους Γάλλους αξιωματικούς επιβολής του νόμου φύλακες των σιδηροδρομικών και θαλάσσιων συνόρων του Ηνωμένου Βασιλείου, απαλλάσσοντας τους Βρετανούς από την εξέταση των αιτήσεων ασύλου στα σύνορα, όπως απαιτείται από το διεθνές δίκαιο. Από τα τέλη της δεκαετίας του 2010, η ολοένα και πιο αυστηρή ασφάλεια γύρω από τη σήραγγα της Μάγχης έχει ενθαρρύνει τους μετανάστες να καταφεύγουν σε ένα ακόμη πιο επικίνδυνο μέσο από την κρυφή επιβίβαση σε φορτηγά: θαλάσσιες διελεύσεις με υπερφορτωμένες μικρές βάρκες που προμηθεύονται από αδίστακτους διακινητές. Ενώ καταγράφηκαν 8.400 θαλάσσιες διελεύσεις το 2020, πάνω από 21.000 έχουν καταγραφεί από τις αρχές του 2024. Ταυτόχρονα, ο αριθμός των πνιγμών έχει αυξηθεί δραματικά. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), περισσότεροι από 40 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στις ακτές μόνο από την αρχή του τρέχοντος έτους.
Πέρα από το απαράδεκτο ανθρώπινο κόστος, μια τέτοια κατάσταση δεν δικαιολογείται ούτε πολιτικά ούτε διπλωματικά. Η Γαλλία βρίσκεται να αναθέτει σε υπεργολαβία τη μεταναστευτική πολιτική του Λονδίνου. Η γαλλική αστυνομία και οι χωροφύλακες έχουν απορροφηθεί σε ένα παράλογο έργο που έρχεται σε αντίθεση με τα θεμελιώδη δικαιώματα: να εμποδίζουν τους ξένους να εγκαταλείψουν το έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην πραγματικότητα, η Γαλλία παίζει τον αμφιλεγόμενο ρόλο που δέχονται η Τουρκία ή η Λιβύη για την ΕΕ – εμποδίζοντας τους ανθρώπους να περάσουν τα σύνορα με αντάλλαγμα την πληρωμή.
Δημιουργία νόμιμων οδών
Το 2023, το Λονδίνο υπέγραψε την πολλοστή συμφωνία για τη χρηματοδότηση γαλλικής επιτήρησης, εξοπλισμού και ανθρώπινου δυναμικού, παρέχοντας 543 εκατομμύρια ευρώ σε τρία χρόνια. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό: Κάθε αυστηροποίηση της καταστολής οδηγεί τους μετανάστες να αναλαμβάνουν περισσότερους κινδύνους, εξ ου και η αύξηση των τραγωδιών.
Είναι καιρός Βρετανοί και Γάλλοι να καθίσουν μαζί και να καθορίσουν μια κοινή πολιτική για τη διαχείριση της μετανάστευσης. Αυτό περιλαμβάνει τη δυνατότητα στους μετανάστες να υποβάλουν αίτηση για άσυλο στο Ηνωμένο Βασίλειο στα σύνορα και τον καθορισμό κριτηρίων για την κατανομή των υποθέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Η παρακολούθηση της Μάγχης από το Παρίσι δεν μπορεί να συνεχιστεί χωρίς, σε αντάλλαγμα, τη δημιουργία νόμιμων διαδρομών μετανάστευσης.
Κοντά στο σημείο του ναυαγίου στη βόρεια Γαλλία την Τρίτη, ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Ζεράλ Νταρμανίν ζήτησε την υπογραφή «μιας συνθήκης μετανάστευσης μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Μια θετική πρόταση που έχει ήδη διατυπωθεί, θα ήταν πιο αξιόπιστο εάν ο Darmanin την είχε υπερασπιστεί πριν η γαλλική κυβέρνηση περιοριστεί στη διαχείριση των καθημερινών υποθέσεων μετά την ήττα της πλειοψηφίας στις βουλευτικές εκλογές του καλοκαιριού. Ενώ βρίσκεται στο Λονδίνο, ο πρωθυπουργός των Εργατικών Keir Starmer λέει ότι θέλει να ξαναρχίσει τις σχέσεις με τη Γαλλία και την ΕΕ, θα εναπόκειται στη μελλοντική γαλλική κυβέρνηση να συμμετάσχει μαζί του για να σπάσει επειγόντως τον θανατηφόρο κύκλο των ναυαγίων στη Μάγχη.
