Η Anna Levina, μια Ρωσίδα ερευνήτρια και φωτογράφος-ντοκιμαντέρ που ζει στη Βηρυτό, προμηθεύει προμήθειες προετοιμάζοντας την επίθεση του Ισραήλ στον Λίβανο, και εξακολουθεί να έχει μη φθαρτά στην κουζίνα της από τον περασμένο Οκτώβριο, όταν η Χεζμπολάχ και το Ισραήλ άρχισαν να εκτοξεύουν πυραύλους ο ένας στον άλλο.
«Το συναίσθημα είναι, φυσικά, δυσάρεστο, αλλά περίμενα αυτή τη στιγμή εδώ και ένα χρόνο», είπε η Λεβίνα, σχετικά με τη δραματική κλιμάκωση των ισραηλινών πυραύλων σε πολλές περιοχές του Λιβάνου, συμπεριλαμβανομένης της Βηρυτού, τις τελευταίες δύο εβδομάδες. στην οποία έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι. Την Τρίτη, το Ισραήλ ανακοίνωσε επίσης την έναρξη των χερσαίων επιχειρήσεων στο νότιο Λίβανο, όπου οι δυνάμεις του βρίσκονται έκτοτε σε μάχη με μαχητές της Χεζμπολάχ.
Ο Λεβίνα μίλησε για το πώς το Ισραήλ «βομβάρδιζε κτίρια κατοικιών και μόλις τώρα έγινε άλλη μια αεροπορική επιδρομή τρία χιλιόμετρα μακριά μου σε κάποιο ιατρικό κέντρο».
«Είναι δύσκολο να το αντιμετωπίσεις αυτό σε ανθρώπινο επίπεδο», είπε.
Για τη Ρωσία, τη χώρα της, ο διευρυνόμενος πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του είναι επίσης δύσκολος σε στρατηγικό επίπεδο, λένε οι αναλυτές.
Η εξωτερική πολιτική της Ρωσίας υπό τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν περιστρέφεται γύρω από έναν «πολυπολικό κόσμο», μια εναλλακτική λύση στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Με αυξημένες προοπτικές άμεσης σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν και τον πόλεμο να επεκτείνεται επίσης αποφασιστικά στον Λίβανο, τι σημαίνει αυτή η τελευταία κρίση για τα συμφέροντα της Ρωσίας ως παγκόσμιας δύναμης;
«Η συνεχιζόμενη κλιμάκωση της αραβο-ισραηλινής σύγκρουσης προκαλεί σοβαρή ανησυχία για τη Ρωσία», δήλωσε στο Al Jazeera ο Alexey Malinin, ιδρυτής του Κέντρου Διεθνούς Αλληλεπίδρασης και Συνεργασίας και μέλος του think tank Digoria Expert Club, σημειώνοντας τις επανειλημμένες εκκλήσεις της Ρωσίας για διπλωματική λύση.
«Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες συναντούν συνεχώς αντίθεση, η οποία εκφράζεται στην επιθυμία των Ηνωμένων Πολιτειών να υποστηρίξουν το Ισραήλ σχεδόν σε οποιαδήποτε κατάσταση, κυρίως σε στρατιωτικούς όρους. Και αυτή η υποστήριξη, η οποία στη συνέχεια χρησιμοποιείται για να μετατρέψει τον Λίβανο σε πεδίο μάχης, ακυρώνει όλες τις δηλώσεις σχετικά με την επιθυμία των ΗΠΑ να διασφαλίσουν την ειρήνη σε αυτή την περιοχή».
Σε αντίθεση με τη σταθερή υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους στο Ισραήλ, το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας καταδίκασε την είσοδο ισραηλινών στρατευμάτων στον Λίβανο, προτρέποντας το Ισραήλ να αποσύρει τους στρατιώτες. Νωρίτερα, η Ρωσία καταδίκασε επίσης τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, λέγοντας ότι το Ισραήλ «φέρει την πλήρη ευθύνη για την επακόλουθη κλιμάκωση».
Αλλά καθώς η σύγκρουση εξαπλώνεται, ειδικά στο Ιράν, οι στόχοι της Ρωσίας δεν βασίζονται μόνο σε μεγαλύτερες αρχές εξωτερικής πολιτικής, επισημαίνουν αναλυτές.
«Πέφτει στην τροχιά του Ιράν»
Η Ρωσία έχει λάβει σημαντική ιρανική βοήθεια για τη δική της εισβολή στην Ουκρανία, συνδέοντάς την με τα συμφέροντα της Τεχεράνης στην περιοχή.
«Η Ρωσία συνεργάζεται στενά με το Ιράν τα τελευταία δυόμισι χρόνια, αλλά αποκλειστικά στη στρατιωτική σφαίρα», δήλωσε ο Ruslan Suleymanov, ανεξάρτητος Ρώσος ειδικός στη Μέση Ανατολή με έδρα το Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.
«Τα ιρανικά όπλα έχουν μεγάλη ζήτηση. Ποτέ δεν είχαν τέτοια ζήτηση και η Ρωσία έχει γίνει εξαρτημένη από τα ιρανικά όπλα».
Ιρανοί στρατιωτικοί εκπαιδευτές, είπε ο Σουλεϊμάνοφ, επισκέπτονται τώρα τη Ρωσία και βοηθούν στην κατασκευή ενός εργοστασίου για την παραγωγή drones Shahed εντός της Ρωσίας.
«Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία αναγκάζεται να υποστηρίξει τους συμμάχους του Ιράν στη Μέση Ανατολή, όπως το κίνημα της Χεζμπολάχ», είπε ο Σουλεϊμάνοφ.
Ενώ ο Μαλινίν κατηγορεί την Ουάσιγκτον για την απογοήτευση των ειρηνευτικών προσπαθειών, σύμφωνα με τον Σουλεϊμάνοφ, οι πολιτικές της Μόσχας στην περιοχή είναι άμεσο αποτέλεσμα της «πτώσης στην τροχιά του Ιράν».
Καλωσορίζει το χάος, αλλά δεν θέλει πόλεμο
Τόσο ο Μαλινίν όσο και ο Σουλεϊμάνοφ, ωστόσο, συμφωνούν ότι η Ρωσία δεν θέλει άλλον πόλεμο.
«Η Μόσχα δεν ενδιαφέρεται για μια τεράστια καταιγίδα», είπε ο Σουλεϊμάνοφ.
«Το είδαμε αυτό τον Απρίλιο. Όταν φαινόταν ότι το Ιράν και το Ισραήλ έμπαιναν ήδη σε έναν μεγάλο πόλεμο, η Ρωσία δεν πήρε κατηγορηματικά το μέρος του Ιράν. Η Ρωσία προέτρεψε τόσο το Ιράν όσο και το Ισραήλ να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση», είπε, αναφερόμενος στις εντάσεις που εξερράγησαν μετά την επίθεση του Ισραήλ σε ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό τον Απρίλιο, σκοτώνοντας ανώτερους Ιρανούς στρατιωτικούς διοικητές και το Ιράν απάντησε εκτοξεύοντας πυραύλους στο Ισραήλ για πρώτη φορά.
Την ίδια στιγμή, ο Σουλεϊμάνοφ πρόσθεσε, «η Ρωσία επωφελείται από το χάος στη Μέση Ανατολή».
«Οι Αμερικανοί έχουν πλέον αποσπαστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία: Πρέπει να αφιερώσουν πολύ χρόνο για να λύσουν την κατάσταση στη Μέση Ανατολή».
«Αλλά την ίδια στιγμή, το Κρεμλίνο δεν θα ήθελε να δει (άλλο έναν) μεγάλο πόλεμο», τόνισε.
Η Ρωσία και το Ιράν μοιράζονται έναν αμοιβαίο ανταγωνισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μοιράζονται επίσης έναν κοινό σύμμαχο στον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος παρεμβαίνει κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη χώρα του. Ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη βομβάρδισαν πόλεις που ελέγχονται από τους αντάρτες, ενώ η Χεζμπολάχ πολεμούσε λυσσαλέα στο έδαφος. Η Ρωσία έχει στρατηγικά συμφέροντα στη Συρία, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών βάσεων καθώς και κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Για να εκτονώσει τις εντάσεις με το Ισραήλ, η Μόσχα χρησιμοποίησε την επιρροή της στην Τεχεράνη για να πείσει τη Χεζμπολάχ να αποσυρθεί από τα σύνορα Συρίας-Ισραήλ.
Ο Λεβίνα, ο Ρώσος ερευνητής με έδρα τη Βηρυτό, είπε ότι υπήρχε μια άποψη μεταξύ των παρατηρητών ότι υπήρξε σιωπηρή κατανόηση μεταξύ του Ισραήλ και της Ρωσίας για τη Συρία. Ανέφερε την απροθυμία του Ισραήλ να προμηθεύσει στρατιωτικό υλικό στην Ουκρανία στον πόλεμό της εναντίον της Ρωσίας και είπε ότι όταν το Ισραήλ χτυπά θέσεις της Χεζμπολάχ στη νότια Συρία –όπου υπάρχουν τα στρατεύματα της Μόσχας– «η Ρωσία δεν κάνει τίποτα, απλώς τους αφήνει».
Η περίπλοκη ιστορία της Ρωσίας με τον Λίβανο και τη Χεζμπολάχ
Όσο για τον Λίβανο, τα συμφέροντα της Ρωσίας είναι μάλλον περιορισμένα. Κατά τη Σοβιετική εποχή, Λιβανέζοι φοιτητές, ιδιαίτερα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος, προσκλήθηκαν να παρακολουθήσουν το Πανεπιστήμιο Patrice Lumumba στη Μόσχα – και παραμένει κάποια συμπάθεια για τη σύγχρονη Ρωσία, η οποία ενσαρκώνεται από τις διαφημιστικές πινακίδες του Πούτιν που εμφανίζονται περιστασιακά στις σιιτικές και ορθόδοξες χριστιανικές περιοχές.
«Η ΕΣΣΔ ήταν πολύ ενεργή με τα κομμουνιστικά κόμματα εδώ και είχαν κοινά συμφέροντα», είπε η Λεβίνα, μεταξύ άλλων για την Παλαιστίνη και τους Αρμένιους που ζούσαν στον Λίβανο.
Σήμερα, οι σχέσεις της Ρωσίας με τον Λίβανο δεν είναι τόσο εκτεταμένες, είπε – και όσον αφορά τη Χεζμπολάχ, είναι εδώ και καιρό περίπλοκες.
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου του Λιβάνου, που διήρκεσε μεταξύ 1975 και 1990, η Χεζμπολάχ φέρεται να πήρε ομήρους τρεις Σοβιετικούς διπλωμάτες ως μέσο πίεσης της Μόσχας να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στη Συρία για να σταματήσει να βομβαρδίζει θέσεις στην Τρίπολη. Μετά την εκτέλεση ενός όμηρου, η KGB φέρεται να απάντησε με απαγωγή και ευνουχισμό συγγενή ενός ηγέτη της Χεζμπολάχ και παραδίδοντας το εξάρτημα. Οι υπόλοιποι όμηροι αφέθηκαν αμέσως ελεύθεροι. Αυτός ο λογαριασμός δεν έχει επαληθευτεί επίσημα ούτε από τη Χεζμπολάχ ούτε από το Κρεμλίνο.
Οι ντε φάκτο σύμμαχοι δεν είναι ακόμη ιδιαίτερα στενοί και έχουν αναφερθεί εντάσεις σχετικά με τη συνεχιζόμενη παρουσία της Χεζμπολάχ στη Συρία.
Την Πέμπτη, ένα ρωσικό αεροπλάνο έκτακτης ανάγκης εκκένωσε 60 μέλη της οικογένειας του διπλωματικού προσωπικού από τον Λίβανο, αλλά περισσότεροι από 3.000 Ρώσοι υπήκοοι παραμένουν στη χώρα. Το ίδιο αεροπλάνο παρέδωσε 33 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων τροφίμων, ιατρικών προμηθειών και ηλεκτροπαραγωγών. Θα μπορούσαν να ακολουθήσουν περαιτέρω εκκενώσεις.
Ο Λεβίνα, εν τω μεταξύ, ελπίζει η Χεζμπολάχ να βαλτώσει την ισραηλινή προέλαση.
«Ήταν φυσικά πολύ δυσάρεστο, αλλά η χερσαία εισβολή ήταν, τολμώ να πω, καλά νέα γιατί αυτή είναι η τρίτη φορά που το Ισραήλ κάνει αυτό το λάθος», είπε, αναφερόμενη στην εισβολή και την κατοχή του Λιβάνου από το Ισραήλ το 1982 και τον πόλεμο στο 2006.
«Και δεν μαθαίνουν καθόλου».
